Για το πλέξιμο γενικά

• Νήματα για πλέξιμο (βελονάκι και βελόνες)

Ευτυχώς για όλους όσους ασχολούνται με το πλέξιμο (είτε βελονάκι είτε βελόνες) υπάρχει πληθώρα νημάτων τα οποία μπορούμε να επιλέξουμε.

Αν βρεθείτε σε ένα μαγαζί με μαλλιά χωρίς να έχετε προηγουμένως την παραμικρή ή ελάχιστη εμπειρία σχετικά με το πλέξιμο η αλήθεια είναι ότι θα χαθείτε, θα μπερδευτείτε και υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αγοράσετε κάτι που στο τέλος δεν θα χρησιμοποιείσετε.

Για να ξεκαθαρίσουμε όμως λίγο την κατάσταση θα σας αναφέρουμε ορισμένες πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να μάθετε για τα είδη των νημάτων, πώς πωλούνται, το κόστος τους αλλά και τι νήμα να επιλέξετε ανάλογα με το έργο που θέλετε να φτιάξετε.

Ξεκινάμε λοιπόν....

Τα κυριότερα είδη νημάτων είναι το μαλλί, βαμβακερό, ακρυλικό, μοχέρ, αλπακά, κασμίρ, μεταξωτό, λινό, σέτλαντ, βισκόζη, λαμέ, ανγκορά, μεταλλικός πολυεστέρας, λάμσγουντ και πολλά άλλα όπου θα παραθέσουμε για το καθένα αναλυτικά σε παρακάτω ενότητα τις ιδιότητες και την υφή τους.

Πολύ συχνά θα δείτε νήματα ανάμικτα ή μαλλιά με προσμίξεις και άλλων υλικών για παράδειγμα 50% μαλλί και 50% ακρυλικό κ.ο.κ.

Τα νήματα πωλούνται σε κούκλες ή κουβάρια σε διαφορετικά μήκη και βάρη.

Όταν ένα νήμα είναι από 100% αγνό παρθένο υλικό όπως 100% μαλλί ή βαμβακερό ή κασμίρι ή αλπακά είναι σαφώς πιο ακριβό από ένα ανάμικτο. Το πιο οικονομικό νήμα που κυκλοφορεί αυτή την στιγμή στην αγορά είναι το ακρυλικό. Μία κούκλα από 100% ακρυλικό κοστίζει περίπου 1,00 € - 1,50 € και επίσης τα νήματα που είναι πρόσμιξη με ακριλικό είναι επίσης αρκετά οικονομικά. Τα πιο ακριβά είναι το μαλλί, κασμίρι, μεταξωτό, αλπακά, λάμσγουντ.

Υπάρχουν επίσης λεπτά και χονδρά νήματα. Νήματα που έχουν μέσα τους διάφορα διακοσμητικά στοιχεία όπως χάνδρες, πούλιες, κορδέλες, χρυσοκλωστή, ασημοκλωστή, γουνάκια κ.ο.κ. όπως και νήματα που μπορεί να αλλάζουν απόχρωση καθώς ξετυλίγεται η κούκλα. Νήματα που έχουν υφή χνουδωτή, τριχωτή, πολύ πολύ απαλά. Επίσης υπάρχουν και τα στριφτά μαλλιά δηλαδή είναι δίκλωνα, τρίκλωνα, εξάκλωνα κ.τ.λ.

Θα σας συμβουλεύαμε λοιπόν πριν μπείτε σε ένα μαγαζί με μαλλιά πλεξίματος για να ψωνίσετε, προηγουμένως να έχετε αποφασίσει τι θέλετε να φτιάξετε διαφορετικά θα ξοδέψετε τα χρηματά σας σε μαλλιά που δεν σας είναι χρήσιμα και δεν θα ξέρετε τι να τα κάνετε.

Για παράδειγμα αν θέλετε να φτιάξετε κάτι για ένα μικρό μωράκι ή παιδάκι να προτιμήσετε νήματα ειδικά για μωράκια τα οποία είναι υποαλλεργικά , οικολογικά και συνήθως είναι ακρυλικά ή βαμβακερά κατάλληλα να έρθουν σε επαφή με το βρεφικό ή παιδικό δέρμα χωρίς να προκαλέσουν ερεθισμούς. Δεν συνιστώ να πλέξετε με 100% μαλλί σε τέτοια περίπτωση.

Εάν θέλετε να φτιάξετε για τον χειμώνα και το κρύο ένα ζεστό σκουφί ή κασκόλ ή γάντια ή καλτσομποτάκια μπορείτε να πλέξετε με 100% μαλλί αφού προηγουμένως έχετε ελέγξει ότι δεν σας προκαλεί κάποια αλλεργία ή επίσης μπορείτε να χρησιμοποιείσετε νήμα 50% ακρυλικό και 50% μαλλί, μοχέρ, αλπακά ή ένα χονδρό πολύκλωνο ακρυλικό.  Με τις παραπάνω επιλογές σίγουρα θα φτιάξετε κάτι ζεστό.

Εάν θέλετε να πλέξετε μία καλή μπλούζα ή πουλόβερ ανδρικό ή γυναικείο και να κάνετε ένα καλό και ακριβό δώρο σε κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο συνιστώ να πλέξετε με κασμίρ ή αλπακά ή μεταξωτό. 

Εάν θέλετε να φτιάξετε ένα ανοιξιάτικο ή καλοκαιρινό μπλουζάκι ή εσάρπα ή καπέλο ή φόρεμα, σας προτείνω να προτιμήσετε βαμβακερό ή μερσεριζέ βαμβακερό ή μεταξωτό ή μεταλλικό πολυεστέρα. 

Στην επόμενη ενότητα θα δείτε τις ιδιότητες διαφόρων ειδών νημάτων και μπορεί να αποτελέσει οδηγό για το είδος του μαλλιού που πρέπει να επιλέξετε ανάλογα με το τι θέλετε να πλέξετε. Εάν παρόλαυτά δυσκολεύεστε να αποφασίσετε για την επιλογή σας μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο plekoapotinarxi@gmail.com.

• Ιδιότητες νημάτων

Νήμα από αλπακά: Το μαλλί αλπακά προέρχεται από τα αλπακά που ανήκουν στην οικογένεια των λάμα και ζουν στη Νότιο Αμερική. Το μαλλί τους είναι φίνο,απαλό και ελαφρώς σγουρό.Κάθε δύο χρόνια μπορούμε να έχουμε από ένα ζώο αλπακά ένα κιλό μαλλί.

Νήμα από ανγκορά: Το τρίχωμα των ανγκορά είναι φίνο,ελαφρύ και σχετικά ντελικάτο. Από τις σημαντικές ιδιότητες του μαλλιού ανγκορά είναι η ικανότητα του να απορροφά διπλάσια ποσότητα υγρασίας από ό,τι ένα παρθένο μαλλί και τετραπλάσια ποσότητα υγρασίας από ό,τι το βαμβάκι χωρίς να αισθανόμαστε την υγρασία. Τα ανγκορά κουρεύονται κάθε τρεις μήνες δίνοντας περίπου 250 γραμμάρια μαλλί το καθένα.

 Νήμα σαν κορδέλα: Αυτό το νήμα κατασκευάζεται κυρίως από βαμβάκι ή βισκόζη. Διατίθεται είτε σε πλεκτή είτε σε υφαντή μορφή.

 Νήμα από βαμβάκι: Το βαμβάκι είναι γνωστό από τα πολύ παλαιά χρόνια. Είναι τελείως φυσικό και δεν προκαλεί κανενός είδους αλλεργία. Είναι δροσερό,άνετο και έχει μεγάλη απορροφητικότητα στην υγρασία. Το φυσικό του χρώμα είναι το άσπρο προς πολύ ελαφρό κίτρινο,αλλά στο εμπόριο μπορούμε να βρούμε βαμβακερό νήμα σε οποιοδήποτε χρώμα. Το βαμβακερόνήμα μερσεριζέ έχει υποστεί επεξεργασία με συμπυκνωμένη ζεστή σόδα με αποτέλεσμα να έχει αποκτήσει μια λαμπερή όψη,να είναι πιο ανθεκτικό και να μην <<μπαίνει>> στο πλύσιμο.

 Νήμα μπουκλέ: Κατασκευάζεται από ειδικά νήματα με ακαθόριστους κυματισμούς που στρίβονται μαζί με ένα λεπτό νήμα ενίσχυσης. Συνήθως είναι πολύ χοντρά νήματα και πλέκονται με μεγάλο νούμερο βελόνες,με αποτέλεσμα το πλεκτό να πλέκεται πολύ γρήγορα. Όσο πιο πυκνοί είναι αυτοί οι ακαθόριστοι κυματισμοί των νημάτων,τόσο πιο μπουκλέ όψη θα έχει και το πλεκτό. Συνήθως αυτό το νήμα κατασκευάζεται από μάλλινες ίνες ή από πρόσμιξη μάλλινων ινών με άλλες ίνες. Για το καλοκαίρι κατασκευάζονται μπουκλέ νήματα από βαμβακερές και λινές ίνες που στρίβονται μαζί.

 Νήμα βελουτέ: Aυτό το νήμα μπορεί να κατασκευαστεί από βαμβακερές ή από συνθετικές ίνες. Η υφή του είναι πολύ απαλή,σαν βελούδο,και δεν είναι πολύ ελαστικό.

 Nήμα καμηλό:Το μαλλί της καμήλας έχει μία ελαφρά φυσική λάμψη. Επειδή δεν μπορεί να βαφτεί,για να έχει αυτό το νήμα και άλλους χρωματισμούς,πάντα το αναμειγνύουν και με άλλες ίνες. Συνήθως προτιμάται το υψηλής ποιότητας παρθένο μαλλί,το οποίο μοιάζει πολύ με το καμηλό.

 Νήμα κασμίρ: Τα κασμίρ δεν κουρεύονται,αλλά το μαλλί τους λαμβάνεται κατά την άνοιξη οπότε χάνουν το δέρμα τους. Κάθε κασμίρ δίνει μόνο 100 γραμμάρια μαλλί το χρόνο,γι' αυτό και είναι πολύ ακριβή ύλη. Βέβαια ο ρουχισμός που γίνεται από κασμίρ είναι πολύ απαλός,ελαφρύς και παρέχει μεγαλύτερη ζεστασιά από οποιαδήποτε άλλη ίνα.

 Νήμα λαμσγουλ (lamb's  wool): Αυτό το μαλλί προέρχεται από την πρώτη κούρα νεαρών σε ηλικία προβάτων. Είναι ιδιαίτερα μαλακό και ζεστό νήμα.

 Νήμα λινό: To λινό είναι φυτικής προέλευσης, έχει σχετική λαμπερή όψη,είναι δροσερό,άνετο και έχει μεγάλη απορροφητικότητα στην υγρασία. Αυτό το νήμα είναι κατάλληλο για καλοκαιρινά πλεκτά. Όταν πρόκειται για νήμα που θα πλεκτεί με το χέρι,τότε συνήθως αναμειγνύεται και με άλλες ίνες.

Νήμα μελανζέ: Στη γαλλική γλώσσα η λέξη <<melange>> σημαίνει ανάμικτο. Το νήμα μελανζέ περιέχει ίνες από διάφορα χρώματα οι οποίες αναμειγνύονται πριν στριφτούν μεταξύ τους.

 Νήμα ελαφρά στριμμένο: Κατασκευάζεται από μαλακές ίνες οι οποίες στρίβονται ελαφρά μεταξύ τους. Το νήμα αυτό είναι ιδανικό για πλεκτά που θέλουμε να έχουν μια χωριάτικη όψη. Μπορεί να είναι μονόχρωμο ή πολύχρωμο.

 Νήμα γυαλιστερό: Tα περισσότερα γυαλιστερά νήματα κατασκευάζονται από συνθετικές ίνες και χρησιμοποιούνται συνήθως σε πλεκτά με ζακάρ για να δώσουν σε ορισμένα σημεία τους μία ιδιαίτερη όψη. Βέβαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και μόνα τους για να πλέξουμε πολύ ιδιαίτερα πλεκτά.

Νήμα από μεταλλικό πολυεστέρα: Aυτό το νήμα ονομάζεται και λαμέ. Κατά την κατασκευή του,ένα νήμα από πολυεστέρα καλύπτεται με ένα λεπτό μεταλλικό στρώμα. Για να μην έχει μία τόσο γυαλιστερή όψη,το νήμα από πολυεστέρα μπορεί να στριφτεί μαζί με άλλες μη γυαλιστερές ίνες.

 Νήμα μοχαίρ ή κιντ μοχαίρ: Το νήμα μοχαίρ προέρχεται από τα ζώα ανγκορά που έχουν άσπρο μακρύ και σγουρό τρίχωμα. Το μαλλί που προέρχεται από την κουρά των νεαρών ζώων λέγεται κιντ μοχαίρ. Βάφεται πολύ εύκολα και στο εμπόριο μπορούμε να βρούμε ποικιλία χρωμάτων από αυτή την ποιότητα.

Νήμα μουλινέ: Στη γαλλική γλώσσα η λέξη <<mouliner>> σημαίνει στρίβω νήματα. Αυτό το νήμα κατασκευάζεται από το στρίψιμο μεταξύ δύο ή περισσοτέρων διαφορετικών χρωμάτων ή διαφορετικών ειδών ινών. Εάν το νήμα κατασκευαστεί πρώτα από διαφορετικά είδη ινών και μετά βαφτεί,κάθε ίνα απορροφά τη βαφή με διαφορετικό τρόπο,με αποτέλεσμα στο νήμα να υπάρχουν δύο-τρειςαποχρώσεις του ίδιου χρώματος.

Νήμα από μαλλί σέτλαντ: To μαλλί που προέρχεται από τα πρόβατα σέτλαντ είναι αρκετά τραχύ και χρησιμοποιείται συνήθως για την κατασκευή χωριάτικων νημάτων τουίντ.

Νήμα τουίντ: Αυτό το νήμα έχει κατάτο μήκος του διάσπαρτες <<πιτσιλιές>> από νήμα διαφορετικού χρώματος.

Νήμα κρέπ: Eίναι συνήθως ένα σφικτά στριμμένο τετράκλωνο και διπλοπλεγμένο νήμα με αποτέλεσμα να έχουμε ένα νήμα γερό και ιδιαίτερα ανθεκτικό το οποίο δύσκολα χνουδιάζει.

Νήμα από μετάξι:To μεταξωτό ρούχο έχει την ιδιότητα να είναι δροσερό στη ζέστη και ζεστό στο κρύο. Το μεταξωτό νήμα δεν είναι εύκολο στο πλέξιμο και πρέπει να πλεχτεί πολύ σφικτά διότι το πλεκτό ξεχειλώνει την πρώτη φορά που θα πλυθεί. Αν αποφασίσουμε να πλέξουμε με μεταξωτό νήμα,πρέπει οποσδήποτε να πλέξουμε πρώτα ένα δείγμα και να το πλύνουμε,ώστε μετά να υπολογίσουμε το σωστό αριθμό των πόντων που απαιτούνται για την κατασκευή του πλεκτού μας.

Νήμα από βισκόζη:Η βισκόζη λαμβάνεται με χημική επεξεργασία από το ξύλο και άλλα φυτά. Πλέκεται εύκολα και το πλεκτό μοιάζει με ύφασμα. Η ίνα μπορεί να είναι ματ ή γυαλιστερή. Η γυαλιστερή ίνα βισκόζης συχνά χρησιμοποιείται για να δώσει ένα γυαλιστερό εφέ σε νήματα καθώς στρίβεται μαζί με τις άλλες ίνες.

Πηγή: ravopleko.gr

• Πώς να διαβάσω την ετικέτα του νήματος

Αφού λοιπόν έχετε επιλέξει το μαλλί που θα χρησιμοποιείσετε για να πλέξετε το έργο σας πρέπει να το αγοράσετε. Όλες οι κούκλες ή κουβάρια που υπάρχουν στο εμπόριο έχουν πάνω μία ετικέτα με τα χαρακτηριστικά του μαλλιού ενώ αν δεν υπάρχει ετικέτα σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά και θα σας πρότεινα να μην το αγοράσετε. 

Η ετικέτα σας βοηθάει για να διαπιστώσετε εάν έχετε κάνει την σωστή επιλογή μαλλιού για το πλεκτό σας αλλά επίσης σας δίνει πολύ χρήσιμες και σημαντικές πληροφορίες για το προιόν που αγοράζετε σε σχέση με την ποιότητα αλλά και την ποσότητα μαλλιού που θα πρέπει να αγοράσετε προκειμένου να ολοκληρώσετε το πλεκτό σας.

Πάμε λοιπόν να δούμε αναλυτικά τις πληροφορίες τις οποίες παίρνουμε από τις ετικέτες μαλλιών. Παραπάνω υπάρχουν τρεις φωτογραφίες με ετικέτες όπου θα εξηγήσουμε αναλυτικά τι συμβολίζει το κάθε εικονίδιο.

εικόνα 1

Μάρκα του νήματος: (εικόνα 1) Σε όλες τις ετικέτες μαλλιών του εμπορίου αναγράφεται η μαρκα του μαλλιού. Εδώ έχουμε ένα μαλλί μάρκας delfino.

Όνομα νήματος: (εικόνα 1)σε πολλά μαλλιά αναγράφεται και το όνομα του νήματος στο συγκεκριμένο γράφει «Μοντέρνο».

Χώρα προέλευσης:(εικόνα 1) Σε κάθε ετικέτα αναγράφεται η χώρα προέλευσης. Εδώ στο συγκεριμένο βλέπουμε ότι χώρα προέλευσης είναι η Ιταλία «100% Ιταλικό προϊόν» Αυτό σημαίνει ότι το προιόν αυτό έρχεται από εισαγωγή και δεν είναι ελληνικής παραγωγής.

εικόνα 2

Σύνθεση νήματος: (εικόνα 2, π.χ. 100% ακρυλικό ή 100% mercerized cotton) Είναι η πιο σημαντική πληροφορία. Αυτό σημαίνει από τι υλικό είναι φτιαγμένο το μαλλί που θέλετε να αγοράσετε και για αυτό πάντα θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή. Το συγκεκριμένο είναι 100% ακρυλικό όπως φαίνεται άλλωστε και στην φωτογραφία. Όταν ένας πωλητής σας συστήνει ένα μαλλί και σας λέει ότι είναι 100% μαλλί ή οτιδήποτε άλλο πάντοτε θα το ελέγχετε με την ετικέτα του μαλλιού που σας προτείνει για να είστε σίγουροι ότι αγοράζετε το σωστό προϊόν και ότι δεν σας πουλάει αυτό που θέλει αυτός στην τιμή που θέλει αυτός.

Προτεινόμενο νούμερο βελόνας πλεξίματος ή βελονάκι:(εικόνα 2, π.χ.4mm ή US8) Στα δύο πρώτα εικονίδια βλέπουμε τα προτεινόμενα νούμερα για πλέξιμο με βελόνες ή βελονάκι που προτείνει η εταιρεία παραγωγής του νήματος. Στο πρώτο εικονίδιο απεικονίζεται το νούμερο των βελόνων το οποίο είναι 3mm ή 4mm. Στο δεύτερο εικονίδιο απεικονίζεται το νούμερο του βελονακίου το οποίο είναι επίσης 3mm ή 4mm. Βέβαια αυτό δεν είναι δεσμευτικό μπορείς να χρησιμοποιήσεις του νούμερο που επιθυμείς ανάλογα με το έργο που θες να πλέξεις. Απλά σου αναφέρουν το ιδανικό νούμερο πλεξίματος για το συγκεκριμένο τύπο μαλλιού.

Οδηγίες πλυσίματος και σιδερώματος: (εικόνα 2) Σε όλες τις ετικέτες μαλλιών αναφέρονται αυτές οι οδηγίες όπου απεικονίζονται τα γνωστά σύμβολα όπως απεικονίζονται σε όλα τα υφάσματα και ρούχα. Έτσι λοιπόν στο τρίτο εικονίδιο βλέπουμε ότι μας ενημερώνει ότι απαγορεύεται το σίδερο στο συγκεκριμένο τύπο μαλλιού, στο τέταρτο εικονίδιο μας ενημερώνει ότι επιτρέπεται το στεγνό καθάρισμα με οποιοδήποτε χημικό υγρό εκτός από τριχλωροθυλένιο, στο πέμπτο εικονίδιο ότι η θερμοκρασία νερού που θα το πλύνουμε δεν πρέπει να ξεπερνάει τους 30 βαθμούς κελσίου και τέλος το έκτο εικονίδιο σημαίνει ότι απαγορεύεται να το καθαρίσουμε με χλωρίνη. Αναλυτικότερα όμως για την επεξήγηση των εικονιδίων σας παραθέτω ένα link που βρήκα τυχαία στο internet: http://www.drycleaners.gr/symbols.html.

Βάρος και μήκος μαλλιού: (εικόνα 2, π.χ. 50gr. 133m) Σε όλες τις ετικέτες μαλλιών αναγράφεται το βάρος και τα μέτρα του μαλλιού. Αυτό είναι επίσης μία σημαντική πληροφορία γιατί σε βοηθάει να καταλάβεις πόσες κούκλες θα χρειαστεί να αγοράσεις για να πλέξεις το έργο σου. Βέβαια εάν έχεις συγκεριμένο πατρόν στα χέρια σου θα σε ενημερώνει πόσες κούκλες χρειάζονται όμως τυχαίνει πολλές φορές να χρησιμοποιούμε όχι απαραίτητα το μαλλί που μας προτείνει το πατρόν αλλά ένα άλλο της δικής μας προτίμησης. Εάν πάλι δεν είστε σίγουρη για την ποσότητα ζητήστε βοήθεια από τον υπάλληλο του καταστήματος.

εικόνα 3

Χρώμα και παρτίδα: ( εικόνα 3, π.χ.color No ,Dye Lot No) Επίσης μία πολύ σημαντική πληροφορία. Όταν αγοράζετε ένα μαλλί θα παρατηρήτε με προσοχή τον αριθμό του χρώματος και αυτό γιατί μπορεί να υπάρχει ένα άλλο χρώμα της ίδιας εταιρείας πάλι πολύ κοντά σε αυτό που διαλέξατε με αποτέλεσμα να μπερδευτείτε και να μην πάρετε το σωστό χρώμα. Για παράδειγμα εδώ αναγράφει «χρώμα 1618» που είναι ροζ ανοιχτό αλλά να υπαρχει και το χρώμα 1617 το οποίο να είναι ροζ σκούρο..οπότε καλό θα είναι να θυμάστε το νούμερο. Επίσης το ίδιο ισχύει και με τον αριθμό παρτίδας. Καλό είναι όταν θέλετε να πλέξετε ένα έργο που είναι μονόχρωμο π.χ. ένα πουλόβερ, μπλούζα, κασκόλ ή επιθυμείτε να είναι τελείως ομοιόμορφο στο χρώμα του να αγοράζετε εξαρχής την ποσότητα και το χρώμα των μαλλιών που να έχουν τον ίδιο αριθμό παρτίδας. Αυτό το προσέχουμε γιατί τυχαίνει αρκετές φορές να έχουμε αγοράσει ένα χρώμα απο μία παρτίδα και το ίδιο χρώμα από άλλη παρτίδα και να υπάρχει χρωματική απόκλιση παρόλο που ο αριθμός χρώματος μπορεί να είναι ίδιος με αποτέλεσμα να υπάρχει χρωματική διαφορά στο έργο μας πράγμα το οποίο μπορεί να χαλάει την εικόνα του.

εικόνα 4

Οδηγίες για το δείγμα: ( εικόνα 4, τελευταίο εικονίδιο) Δεν αναφέρεται πάντα σε όλες τις ετικέτες μαλλιών όμως αναφέρεται πλέον στις περισσότερες. Τι σημαίνει όμως? Σημαίνει ότι εάν πλέξεις 22 πόντους σε 28 σειρές με το νούμερο βελονών ή βελονακίου που προτείνει η κατασκευάστρια εταιρεία το δείγμα σου θα βγει 10 εκατοστά και συγκεκριμένα 10 εκ. πλάτος και 10 εκ. μήκος. Διαφορετικά αν βγεί κάτι διαφορετικό δηλαδή μικρότερο ή μεγαλύτερο θα πρέπει να το προσαρμόσετε σε πόντους ή σειρές ώστε να βγει 10 εκ. Βέβαια για την σημασία του δείγματος στα πλεκτά μας γράφουμε αναλυτικά στην ενότητα «Πατρόν».